VHO - Trong phiên họp diễn ra vào sáng 3.5 của Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục (VHGD) của Quốc hội, 100% đại biểu tham dự đã biểu quyết thống nhất thông qua việc giao Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035 cho Thường trực Uỷ ban VHGD để hoàn thiện trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội trong thời gian tới. Tham dự phiên họp có Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp 

Tham dự phiên thẩm tra của Uỷ ban VHGD của Quốc hội còn có các Phó Chủ nhiệm Uỷ ban VHGD: Phan Viết Lượng, Tạ Văn Hạ, Nguyễn Thị Mai Hoa, Đinh Công Sỹ; các uỷ viên thường trực, uỷ viên chuyên trách của Uỷ ban VHGD; đại diện các Uỷ ban, Hội đồng của Quốc hội; đại diện các Bộ, ngành…

Thay mặt lãnh đạo Bộ VHTTDL, Thứ trưởng Trịnh Thị Thuỷ dự và trình bày báo cáo tại phiên thẩm tra.

Chương trình đề ra các mục tiêu cụ thể để thực hiện

Trình bày báo cáo tại phiên thẩm tra, Thứ trưởng Trịnh Thị Thuỷ cho biết, về quy trình thực hiện, sau khi Chính phủ giao Bộ VHTTDL xây dựng chương trình (tại Nghị quyết số 31/NQ-CP ngày 7.3.2023), Bộ VHTTDL đã phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố, các Bộ, ngành tiến hành đánh giá tác động các chương trình, các tài liệu, tham luận, kiến nghị, tổng kết tại Hội nghị văn hóa toàn quốc năm 2021.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thuỷ trình bày báo cáo tại phiên thẩm tra

Cùng với đó là Hội thảo khoa học cấp quốc gia năm 2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về thể chế, chính sách và nguồn lực cho phát triển văn hóa, kết quả của Hội nghị Tổng kết 80 năm Đề cương về văn hóa Việt Nam, bài viết chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Trên cơ sở nghiên cứu này để xây dựng các nội dung phát triển văn hóa trong Chương trình.

Chính phủ đã thành lập Hội đồng thẩm định Nhà nước (Quyết định số 1060/QĐ-TTg ngày 14.9.2023) do Bộ trưởng Bộ KHĐT làm Chủ tịch Hội đồng. Hội đồng thẩm định nhà nước đã có Báo cáo số 2016/BC-HĐTĐNN về kết quả thẩm định Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình theo quy định của Luật đầu tư công.

Ngày 17.4.2024, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 50/NQ-CP về thông qua Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình trên cơ sở kết quả phiếu lấy ý kiến của các thành viên Chính phủ.

Toàn cảnh phiên họp

“Thực hiện Nghị quyết số 50/NQ-CP, Bộ VHTTDL đã tiếp thu ý kiến của các thành viên Chính phủ để hoàn thiện Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình. Bộ trưởng Bộ VHTTDL đã thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ trình Quốc hội khóa XV xem xét, phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình (Tờ trình số 165/TTr-CP ngày 17.4.2024 kèm theo Báo cáo số 166/BC-CP)”, Thứ trưởng Trịnh Thị Thuỷ cho biết.

Dự thảo Chương trình cũng đề ra các mục tiêu cụ thể như đến năm 2030 đạt 9 nhóm mục tiêu cụ thể gồm: Hoàn thành 100% việc xây dựng và ban hành các bộ quy tắc ứng xử, phù hợp với đặc điểm địa phương và nguyên tắc bình đẳng giới về môi trường văn hóa; 100% đơn vị hành chính cấp tỉnh có đủ 3 loại hình thiết chế văn hóa, 80% các đơn vị hành chính cấp huyện có Trung tâm Văn hóa-Thể thao đạt chuẩn.

100% học sinh, học viên, sinh viên trong hệ thống giáo dục quốc dân được tiếp cận, tham gia hiệu quả, thường xuyên các hoạt động giáo dục nghệ thuật, giáo dục di sản văn hóa; Ít nhất 95% di tích quốc gia đặc biệt và khoảng 70% di tích quốc gia được tu bổ, tôn tạo.

Hàng năm có từ 10-15 công trình nghiên cứu lý luận phê bình văn hóa, nghệ thuật chất lượng được công bố; Phấn đấu các ngành công nghiệp văn hóa đóng góp vào 7% GDP của cả nước; Phấn đấu tin học hóa 100% các đơn vị thực hiện hoạt động văn hóa.

Các đại biểu tại phiên họp

80% công chức, viên chức lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, văn nghệ sĩ thuộc các đơn vị nghệ thuật công lập được đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ, chuyên môn; Hàng năm, có ít nhất 5 sự kiện quốc tế lớn về văn hóa nghệ thuật tại nước ngoài có sự tham gia chính thức của Việt Nam.

Đến năm 2035 đạt 9 nhóm mục tiêu cụ thể sau: Phấn đấu 90% các địa phương đưa nội dung giáo dục đạo đức, lối sống, bình đẳng giới, hệ giá trị gia đình trong thời kỳ mới vào hương ước, quy ước của dòng họ, cộng đồng, làng xã.

100% thư viện trong mạng lưới thư viện đáp ứng điều kiện thành lập và bảo đảm điều kiện hoạt động theo quy định của Luật Thư viện; 85% cơ sở giáo dục trên toàn quốc có đủ hệ thống phòng học cho các môn học Âm nhạc, Mỹ thuật, Nghệ thuật; 100% di tích quốc gia đặc biệt và khoảng 80% di tích quốc gia được tu bổ, tôn tạo.

Có ít nhất 10 tác giả đạt giải thưởng văn học ASEAN; Phấn đấu các ngành công nghiệp văn hóa đóng góp 8% vào GDP của cả nước; có mức tăng trưởng trung bình hàng năm đạt 7%; Hoàn thiện Thư viện số quốc gia, xây dựng thư viện thông minh, mở rộng kết nối, tích hợp dữ liệu với các thư viện trong mạng lưới thư viện Việt Nam và quốc tế.

100% công chức, viên chức lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, văn nghệ sĩ thuộc các đơn vị nghệ thuật công lập được đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ, chuyên môn; Hàng năm, có ít nhất 4-6 sự kiện quốc tế lớn về văn hóa nghệ thuật tại nước ngoài có sự tham gia chính thức của Việt Nam.

Chương trình được thiết kế gồm 10 nội dung thành phần, 153 chỉ tiêu chi tiết, 42 nhiệm vụ cụ thể, 186 hoạt động chi tiết. Trong đó có các nội dung về phát triển con người Việt Nam có nhân cách, lối sống tốt đẹp; Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh; phát triển hệ thống hạ tầng, cảnh quan, thiết chế văn hóa đồng bộ, hiệu quả.

Đã có nhiều ý kiến đóng góp tại phiên thẩm tra

Cùng với đó là nâng cao hiệu quả thông tin tuyên truyền và giáo dục văn hóa; Bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa dân tộc; Thúc đẩy phát triển văn học, nghệ thuật; Phát triển các ngành công nghiệp văn hóa; Đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng các thành tựu khoa học và công nghệ trong lĩnh vực văn hóa.

Phát triển nguồn nhân lực văn hóa; Hội nhập quốc tế, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại và lan tỏa các giá trị văn hóa Việt Nam ra thế giới; Tăng cường công tác giám sát, đánh giá thực hiện Chương trình, nâng cao năng lực thực hiện Chương trình, truyền thông, tuyên truyền về Chương trình…

"Đây là nội dung quan trọng, thể hiện sự quan tâm rất lớn của Đảng, Nhà nước"

Phát biểu tại phiên họp về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 – 2035, Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, đây là nội dung quan trọng, thể hiện sự quan tâm rất lớn của Đảng, Nhà nước đối với sự nghiệp phát triển văn hóa, con người Việt Nam.

Từ năm 2022, BCH Trung ương đã ban hành kết luận yêu cầu khẩn trương nghiên cứu, xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa. Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có nghị quyết về vấn đề này.

Qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có ý kiến, đây là Chương trình có dự kiến tổng mức đầu tư lớn, diễn ra trong thời gian dài, có phạm vi tác động lớn, nhận được sự quan tâm lớn của cử tri và Nhân dân cả nước. Để chuẩn bị một cách kỹ lưỡng, chu đáo nhất, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quyết định trình Quốc hội xem xét, thông qua dự thảo Nghị quyết tại hai kỳ họp Quốc hội.

Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội cũng đề nghị Ủy ban VHGD của Quốc hội, Bộ VHTTDL, các Bộ, ngành hữu quan, thực hiện nhiệm vụ thẩm tra theo đúng quy định của pháp luật, bảo đảm kỹ lưỡng, chặt chẽ, theo nguyên tắc: Chương trình khi được thông qua phải bảo đảm dễ thực hiện, dễ quản lý, đạt hiệu quả cao.

Chương trình phải bám sát chủ trương, định hướng của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025, đặc biệt là phát biểu chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021. Tập trung làm rõ về mục tiêu, quy mô, tổng vốn đầu tư, địa điểm, thời gian, tiến độ, cơ chế và giải pháp, chính sách thực hiện bảo đảm tính hiệu quả, khả thi.

Việc huy động, quản lý, phân bổ và sử dụng các nguồn lực phải có mục tiêu trọng tâm, trọng điểm, xác định đúng và trúng đối tượng cần đầu tư, tránh dàn trải, lãng phí nguồn lực gắn với trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, người đứng đầu và cấp ủy, chính quyền các cấp.

Thường trực Ủy ban VHGD tiếp thu đầy đủ, kỹ lưỡng các ý kiến phát biểu của các đại biểu, tiếp tục hoàn thiện dự thảo Báo cáo thẩm tra trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Phiên họp thứ 33 (tháng 5.2024).

Phát biểu tại phiên họp, hầu hết các ý kiến đều thống nhất với sự cần thiết phải xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hoá giai đoạn 2025-2035 nhằm tạo ra sự chuyển biến căn bản, to lớn trong sự nghiệp phát triển văn hóa Việt Nam, đóng góp quan trọng vào việc bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Đặc biệt là trong bối cảnh các vấn đề an ninh phi truyền thống ngày càng trở nên phức tạp hơn và quan trọng hơn, trong đó, vấn đề chủ quyền văn hóa, an ninh văn hóa, an ninh con người đang được đặt ra vô cùng cấp bách và cần thiết.