VHO - Ngày 26.4, trưng bày chuyên đề “Chiến thắng Điện Biên Phủ - Bản hùng ca bất diệt” đã khai mạc tại Bảo tàng Hồ Chí Minh (Hà Nội), giới thiệu hơn 300 hình ảnh, tài liệu, hiện vật giá trị. Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Phan Xuân Thủy, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương dự và cắt băng khai mạc triển lãm.

Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Phan Xuân Thủy, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương cùng các đại biểu cắt băng khai mạc trưng bày

Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh Vũ Mạnh Hà cho biết, cuộc trưng bày giới thiệu tới công chúng những dấu ấn đậm nét về trận quyết chiến chiến lược làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” của dân tộc Việt Nam.

“Thông qua trưng bày, công chúng cũng sẽ thấy được sự trưởng thành vượt bậc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Từ 34 chiến sĩ Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, với vũ khí thô sơ của ngày thành lập (22.12.1944), dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, quân đội ta đã không ngừng lớn mạnh, càng đánh càng trưởng thành.

Các đại biểu tham quan trưng bày

Đây là những cơ sở để dân tộc ta viết tiếp bản anh hùng ca chói lọi trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, lập nên những chiến công hiển hách”, ông Vũ Mạnh Hà nhấn mạnh.

Ngày 7. 5. 1954, sau 56 ngày đêm “khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt, máu trộn bùn non” kiên cường chiến đấu, quân và dân Việt Nam đã tiêu diệt hoàn toàn tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, kết thúc 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược và can thiệp Mỹ.

Chiến thắng Điện Biên Phủ đã giáng đòn quyết định, buộc Pháp phải ký Hiệp định Giơ-ne-vơ về chấm dứt chiến tranh lập lại hòa bình ở Đông Dương, mở ra trang mới cho cách mạng Việt Nam, đồng thời báo hiệu sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân cũ trên phạm vi toàn thế giới. 

Khách tham quan trưng bày

Đây là một trong những đỉnh cao chói lọi, được ghi vào lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam như một Bạch Đằng, Chi Lăng, Đống Đa trong thời đại Hồ Chí Minh, đồng thời cũng là thắng lợi chung của các dân tộc bị áp bức trên thế giới.

Kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7.5.1954 - 7.5.2024), Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp với Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam xây dựng triển lãm “Chiến thắng Điện Biên Phủ - Bản hùng ca bất diệt”  tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.

Hiện vật tại trưng bày

Với hơn 300 ảnh, tài liệu, hiện vật, triển lãm giới thiệu tới công chúng những dấu mốc và minh chứng lịch sử quan trọng, vô cùng sinh động về trận quyết chiến chiến lược làm nên chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” của dân tộc. Qua đó, khơi dậy hào khí của bản hùng ca chiến thắng Điện Biên Phủ trong sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

Triển lãm gồm 3 phần: Đường tới Điện Biên Phủ, Điện Biên Phủ - Trận Quyết chiến chiến lược và Hào khí Điện Biên.

Mũ cối, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sử dụng trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược ở chiến khu Việt Bắc

Ngày 23.9.1945, chỉ 21 ngày sau khi Việt Nam tuyên bố độc lập, thực dân Pháp đã nổ súng gây hấn ở Nam Bộ, tiến hành xâm lược nước ta một lần nữa. Dù đã thiện chí nhân nhượng để cứu vãn hòa bình nhưng “càng nhân nhượng thực dân Pháp càng lấn tới”.

Trước tình thế đó, ngày 19.12.1946, hưởng ứng lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cả nước đã đồng loạt bước vào cuộc kháng chiến “toàn dân, toàn diện, trường kỳ và tự lực cánh sinh” chống thực dân Pháp xâm lược.

Để bảo toàn, phát triển lực lượng và tổ chức kháng chiến lâu dài, quân và dân ta đã rút khỏi Hà Nội rời lên chiến khu Việt Bắc. Dưới sự chỉ đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, quân ta đã chuyển dần từ thế bị động phòng ngự sang chủ động tiến công, lần lượt đánh bại các chiến lược quân sự của Pháp, không ngừng mở rộng vùng giải phóng.

Dây chão kéo pháo, Bộ đội pháo binh dùng kéo pháo vào trận địa trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, năm 1954

Từ Chiến dịch Việt Bắc Thu – Đông (1947), chiến dịch Biên giới (1950) đến Chiến cuộc Đông Xuân 1953 - 1954, quân ta không ngừng phát triển thế tiến công, buộc Pháp phải chấp nhận chọn Điện Biên Phủ làm điểm tổ chức trận quyết chiến lược kết thúc chiến tranh. 

Điện Biên Phủ là một thung lũng lòng chảo, cách Hà Nội 500km về phía Tây Bắc. Giữa thung lũng là cánh đồng Mường Thanh rộng lớn được tạo nên từ phù sa sông Nậm Rốm. Bao quanh thung lũng là rừng cây, đồi núi trập trùng.

Ban đầu, Điện Biên Phủ không được đề cập trong Kế hoạch của Na-va. Ngày 20.11.1953, sau khi biết tin bộ đội chủ lực Đại đoàn 316 của Việt Nam đang hành quân lên Tây Bắc, Na-va vội vã cho tổ chức cuộc hành binh Cát-tơ, điều quân nhảy dù chiếm đóng lòng chảo Mường Thanh, thiết lập tập đoàn cứ điểm quân sự mạnh nhất Đông Dương với nhiều trang thiết bị vũ khí hiện đại, chấp nhận giao chiến với bộ đội Việt Nam tại Điện Biên Phủ. 

Thư, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi đồng bào, bộ đội, cán bộ Tây Bắc, ngày 16/9/1953

Nhận thấy trận Điện Biên Phủ là cơ hội đánh tiêu diệt lớn, tạo chiến thắng vang dội để chấm dứt kháng chiến trường kỳ, quân ta đã chấp nhận thách thức của quân Pháp. Trận quyết chiến chiến lược tại Điện Biên Phủ giữa bộ đội chủ lực Việt Nam và quân đội Liên hiệp Pháp diễn ra trong 56 ngày đêm, từ ngày 13.3 - 7.5.1954. Kết thúc trận chiến, “con nhím” Điện Biên - “pháo đài không thể công phá” của Na-va đã trở thành tử huyệt chôn vùi dã tâm xâm lược của thực dân Pháp.

Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đã kết thúc 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược và can thiệp Mỹ, trực tiếp dẫn đến việc ký Hiệp định Giơ-ne-vơ 1954 về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Đông Dương. Ngày 10.10.1954, Trung đoàn Thủ đô trở về tiếp quản Hà Nội.

Phát huy hào khí chiến thắng Điện Biên Phủ, nhân dân ta đã chiến đấu và chiến thắng trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược, buộc Mỹ phải ký Hiệp định Pa-ri 1973 về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, mở ra bước ngoặt cho nhân dân ta tiến tới Đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. 

Đôi dép cao su, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dùng trong kháng chiến chống Pháp

Trên phương diện quốc tế, Điện Biên Phủ đã trở thành ngọn cờ thúc đẩy phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Á, Châu Phi, Châu Mỹ Latinh, cổ vũ nhân dân các nước thuộc địa vùng dậy đấu tranh chống xâm lược, giành độc lập tự do. Chỉ 10 năm sau chiến thắng Điện Biên Phủ, đã có 17/22 nước thuộc địa của Pháp giành độc lập. Riêng ở Châu Phi năm 1960 có tới 17 quốc gia tuyên bố độc lập và lịch sử đã gọi sự kiện này là “Năm Châu Phi”.

Triển lãm “Chiến thắng Điện Biên Phủ - Bản hùng ca bất diệt” giúp công chúng hiểu rõ hơn về ý nghĩa tầm vóc, giá trị lịch sử vĩ đại của chiến thắng Điện Biên Phủ. Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ mãi mãi là niềm tự hào, là nguồn sức mạnh to lớn cổ vũ toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta ra sức phấn đấu thực hiện thắng lợi công cuộc xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc. 

Triển lãm diễn ra từ 26.4.2024 đến tháng 10.2024.